Неліктен D дәрумені қажет? D дәрумені, сүйектер мен тістердің белгілі қорғаушысы, «күн» деп тегін атамаған. Себебі, біздің теріміз бұл маңызды денсаулық дәруменін тек күн сәулесінің әсерінен ғана өндіреді. Ал біздің елде күн сәулесі жеткілікті ме?
D дәруменінің ағзамыз үшін басқа да пайдалы қасиеттері туралы және күнді күн сайын қайдан алуға болатыны туралы біздің мақалада айтатын боламыз. Ғалымдар D дәруменін ХХІ ғасырдың заты деп жиі айтады. Өйткені, оның ағзамыз үшін көптеген пайдалы істері бар.
Оның басты функцияларының бірі – иммундық жауапқа қатысу. D дәрумені Т-жасушаларын - арнайы лимфоциттер-қорғаушыларды белсендіреді, олар ағзаға енетін вирустар мен бактерияларды іздеп, жояды. Сондықтан «күн» дәруменінің тапшылығы кезінде біз жай ғана инфекциямен күресе алмай, үнемі ауырамыз.
Сондай-ақ, біздің көңіл-күйіміз бен энергетикалық тепе-теңдігіміз дәл осы D дәруменінің деңгейіне байланысты. Бұл нутриент ләззат гормоны – серотониннің өндірілуіне ықпал етеді, ағзаның жалпы тонусын арттырады және созылмалы шаршаумен күресуге көмектеседі.
«Күн» дәруменінің тапшылығы жұмыс пен оқуға теріс әсер етеді, назар аударудың нашарлауына және есте сақтау қабілетінің төмендеуіне әкеледі. Әйелдерге бұл дәруменге ерекше назар аудару керек, өйткені дәл осы дәрумен қартаю процесін баяулатып, жас көріністі ұзақ жылдар бойы сақтауға көмектеседі.
Бізге күн жеткілікті ме? Бұл сұраққа жауап беру үшін күн сәулесі кезінде D дәруменінің өндірілуіне әсер ететін негізгі факторларды талқылайық:
• Күнді күндердің саны: өкінішке орай, біздің елде біз жылына 70 күннен аспайтын күнді көреміз. Қалған уақытта біздің ағзамыз бұл маңызды дәруменді өздігінен өндіру мүмкіндігінен айырылады.
• Аймақ, сәулелену спектрі және сағаттар: D дәруменін өндіру үшін тек күн сәулелері ғана емес, ультракүлгін сәулеленудің «В» спектрі қажет, ол біздің еліміздің кейбір аймақтарында жер бетіне жетпейді. «В» спектрінің ультракүлгін сәулеленуінің D дәруменін өндіруге жеткілікті қарқындылығы тәуліктің белгілі бір уақытында (11.00-ден 14.00-ге дейін, яғни күніне 3 сағат) ғана байқалады.
• Күнде өткізілетін уақыт: D дәруменінің күнделікті дозасын өндіру үшін күн сайын күн астында шамамен бір сағат өткізуіміз керек (мұнда дененің кемінде 60% ашық болуы керек).
• Қосымша факторлар: киім, кеңседегі және пәтердегі терезе (тіпті олар ең күн шуақты жағында орналасса да), ауаның ластануы және SPF кремдері D дәруменінің өндірісін айтарлықтай төмендететінін және тіпті толығымен бұғаттайтынын түсіну маңызды.
Осылайша, біздің елімізде «күн сәулесінде D дәруменін алу» миссиясы іс жүзінде мүмкін емес екендігі түсінікті.
Күнді немен ауыстыруға болады? Дүниежүзіндегі дәрігерлер жалғыз дұрыс әдісті атай алады – D дәрумені бар арнайы препараттарды пайдалану. Финляндия, Норвегия, Швеция, Германия, Швейцария, Франция, Италия, Испания және АҚШ сияқты дамыған елдерде жақсы көңіл-күй, күш, энергия және мықты иммунитет үшін «күн» дәруменінің препараттарын үнемі қабылдау қажеттілігі туралы ереже бұрыннан жұмыс істейді.
Сіз сенбейсіз, бірақ тіпті тропиктерге жақын аймақтарда (Таиланд, Доминикан Республикасы, Куба және т.б.) D дәруменінің тапшылығы бар. Өйткені қара терілі адамдарға бұл дәруменді күн сәулесінен алу қиынырақ! Сондықтан бұл елдердің халқы маңызды нутриентті фармакологиялық түрде қабылдауды үйренді.
Ең кең таралған D дәрумені – 1000 МЕ таблетка түрінде, бұл күнделікті оңтайлы дозаға сәйкес келеді!